လေးစားအပ်ပါသော လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တော်ကြီးများနှင့် ဧည့်သည်တော် အပေါင်းတို့ရှင့်
ကျွန်မကတော့ Mercy Chriesty Barends ဖြစ်ပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အာဆီယံ ပါလီမန်အမတ်များအဖွဲ့ (APHR) ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ပြီး အင်ဒိုနီးရှားပါလီမန် အဖွဲ့ဝင်တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ပါ တယ်။ ဒီကနေ့မနက်မှာ ကျင်းပပြုလုပ်တဲ့ နိုင်ငံတကာဒီမိုကရေစီနေ့ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ပြီး စကားမပြောနိုင်တဲ့အတွက် များစွာစိတ်မကောင်းဖြစ်ရပါတယ်။ ခင်မင် ရင်းနှီးစွာနဲ့ နှုတ်ခွန်းဆက်လိုက်ပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီဟာ ဒီမိုကရေစီကို ပြန်လည်ရရှိဖို့၊ ပြုပြင် ပြောင်းလဲဖို့၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို မြှင့်တင်ဖို့နှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ တည်ဆောက်ဖို့ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို ဆက်လက်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ CRPH က ဦးဆောင်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့တဲ့ အလုပ်တွေကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။ လူကြီးမင်းတို့ရဲ့ သတ္တိနဲ့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်နေမှုများကို APHR အနေဖြင့် ချီးကျူးပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီဟာ စစ်အာဏာရှင်များရဲ့ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ခံနေရတာကြောင့် ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ် ခုခံတွန်းလှန်သည့် လှုပ်ရှားမှုရဲ့အင်အားကို အသိအမှတ်ပြုရပါမယ်။ မြန်မာပြည်သူ လူထုဟာဆိုရင် စစ်အာဏာရှင်စနစ်ရဲ့ ကြောက်မက်ဖွယ် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေကို ဆယ်စုနှစ်ပေါင်းများစွာ ခံစားနေခဲ့ရပြီးပါပြီ။ နွေဦးတော်လှန်ရေးဟာဆိုရင် အပြောင်းအလဲတစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။
လူမျိုး၊ လိင်စိတ်ခံယူမှုနှင့် နောက်ခံမတူကွဲပြားခြားသည့် ပြည်သူအားလုံးက စစ်အာဏာရှင်စနစ် အမြစ်ပြတ် တိုက်ထုတ်ရေး စည်းလုံးညီညွတ်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာရှင်များက ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများနဲ့ အခြေခံမူများကို မှေးမှိန်အောင်ပြုလုပ်ပြီး အာဏာရှင်စနစ်ကို ခိုင်မာအောင် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးကို ကာလရှည် ကာကွယ်သူများပါဝင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများဟာ သူတို့ရဲ့ အခြေခံအခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များကို လက်လွှတ်မဆုံးရှုံးစေရန် ဆန့်ကျင်နေကြပါတယ်။
မအောင်မြင်တဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၃ နှစ်နီးပါး ရှိပါပြီ။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစပြီး စစ်တပ်က ဒီမိုကရေစီနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားသော လက်နက်မဲ့ပြည်သူများအပေါ် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်နေခြင်းကြောင့် လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေဟာလည်း သိသိသာသာ ကျဆင်းသွားပါတယ်။ ဒါကမမှန်ဘူး ဆိုတာ သိပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ပျက်စီးအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတဲ့ စစ်တပ်ထောက်ခံအားပေးသူများကို မြန်မာပြည်သူလူထုက သတ္တိရှိရှိ၊ စိတ်အားထက်ထက်သန်သန် ခုခံတွန်းလှန်နေကြတာကိုလည်း သိပါတယ်။ မြန်မာပြည်သူလူထုရဲ့ ရဲစွမ်းသတ္တိကို လျစ်လျူမရှုနိုင်သလို မျက်ကွယ်လည်းမပြုနိုင်ပါဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာ မြန်မာပြည်သူများဟာ စစ်တပ်ရဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေကို အဆိုးရွားဆုံး ခံစားနေကြရပြီး နောက်လာနောင်သား၊ အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်များအတွက် စစ်အာဏာရှင်စနစ်မှ လွတ်မြောက်ဖို့ ပေးဆပ်မှုများစွာနဲ့ အရင်းအနှီးကြီးကြီး စွန့်လွှတ် အနစ်နာခံနေကြရပါတယ်။ ပြည်သူလူထုရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို လျစ်လျူမရှုနိုင်သလို မြေပြင်မှာရှိတဲ့ ပြည်သူလူထုရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ခံစားမှု ဒုက္ခတွေကို အပြည့်အဝ နားလည်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တော်လှန်ရေးဟာ မအောင်မြင်နိုင်ဘူးလို့ ထင်ရပေမယ့် မြန်မာပြည်သူလူထုဟာ အရှုံးမပေးခဲ့ပါဘူး။ ကျွန်မတို့က မျက်ကွယ်မပြုဘဲ သူတို့အတွက် တရားမျှတမှုရရှိရေး လုပ်ဆောင်ပေးရပါမယ်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က APHR အနေနဲ့ အာဖရိက၊ အမေရိကန်၊ အာရှနှင့် ဥရောပတို့မှ ဒီမိုကရေစီအရေး လိုလားတဲ့ လွှတ်တော်အမတ်များနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာပါလီမန်များ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ (International Parliamentary Inquiry – IPI) ကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်မတို့ဟာဆိုရင် မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများနှင့် တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့အစည်းတွေအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများကို ကူညီလုပ်ဆောင်ပေးမှာဖြစ်သလို စွမ်းရည်မြှင့်တင်ပေးရေး အစီအစဉ်များကိုလည်း ဆက်လက်ကူညီပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုခံနေရသော ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများအပါအဝင် ကာလကြာရှည်စွာ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရသော တိုင်းရင်းသားများအပါအဝင် သက်ဆိုင်ရာ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းများအားလုံးနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံခြင်းကို ယုံကြည်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ မိတ်ဆွေများနှင့် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ဒီမိုကရေစီမြန်မာနိုင်ငံ ပေါ်ပေါက်လာရေးလုပ်ဆောင်နေကြတဲ့ လေးစားရသော အဖွဲ့အစည်းများနဲ့အတူ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ရပ်တည်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အာဆီယံ ပါလီမန်အမတ်များအဖွဲ့ (APHR) ကိုယ်စား ပြောကြားလိုပါတယ်။ နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီနှင့်လူ့အခွင့်အရေးတို့အတွက် စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြဖို့ နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်းကိုလည်း တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။
